
یکی از فرقهای صدور سهام جدید میتواند عایدی برای سهامداران باشد به عنوان اضافه ارزش. قانون حداکثری برای اضافه ارزش سهام جدید تعیین نکرده است. شرایط بازار و قیمت سهام موجود شرکت عوامل تعیین کننده برای رقم اضافه سرمایه هستند.
تصمیمهای در رابطه با ارزش سهام به طرق ذیل می باشد:
- ۱)تقسیم بندی اضافه ارزش بین سهامداران سابق
- ۲)نگهداری مبلغ اضافه ارزش تحت عنوان اندوخته اختیاری
- ۳)انتقال اضافه ارزش به سرمایه و دادن سهام جدید
روش های افزایش سرمایه در شرکت های سهامی
- ۱-پرداخت نقدی
- ۲-تبدیل مطالبات نقدی حال شده اشخاص از شرکت به سهام جدید.
- ۳-انتقال سود تقسیم نشده یا اندوخته یا اضافه ارزش سهام جدید به سرمایه
- ۴-تبدیل اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام شرکت
طبق تبصره یک ماده ۱۵۸ فقط در شرکت سهامی خاص تادیه مبلغ اسمی سهام جدید به غیرنقد نیز مجاز است. در شرکتهای سهامی عام افزایش سرمایه با آوردۀ غیرنقدی ممکن نیست.
آوردۀ غیرنقد را در این مرحله کارشناس رسمی دادگستری باید تقویم کند. انتخاب کارشناس توسط هیأت مدیره صورت میگیرد. تصویب آورده غیرنقد در این مرحله در صلاحیت مجمع عمومی فوقالعاده است.
(در مرحله افزایش سرمایه از طریق مبلغ اسمی سهام جدید دادن مهلت بر خریداران مطلقاً ممنوع است)
در مرحلۀ افزایش سرمایه برای پرداخت مبلغ اسمی سهام جدید دادن مهلت به خریداران مطلقاً ممنوع است. (قسمت دوم ؟؟؟)
سهام جدیدی که در قبال افزایش سرمایه صادر میشود باید هنگام پذیرهنویسی حسب مورد کلاً پرداخته یا تهاتر شود.
تبدیل مطالبات نقدی حال شده اشخاص از شرکت به صدور سهام جدید:
در این روش شرکت به یک یا چند شخص باید بدهی پولی داشته باشد که وعده پرداخت آنها فرا رسیده. طبق ماده ۱۸۵ لایحه قانونی سهام جدیدی که در نتیجۀ این گونه افزایش سرمایه صادر خواهد شد با امضای ورقۀ خرید سهم توسط طلبکارانی که مایل به پذیرهنویسی سهام جدید باشند انجام میگیرند.
با توجه به حکم فوق شرکت نمیتواند طلبکار را مجبور به قبول سهام جدید در قبال طلب خود کند. برای ثبت افزایش سرمایه در این روش طبق ماده ۱۸۷ اسناد زیر باید به ادارۀ ثبت شرکتها تحویل شود:
- ۱.صورت کاملی از طلبهای نقدی که به سهام تبدیل شدهاند.
- ۲.رونوشت اسناد و مدارک حاکی از تصفیه این طلبها که باید صحت آنها را بازرس تایید کرده باشد.
در این فرض نظارت بازرس استصحابی است
- ۳.صورتجلسه مجمع عمومی فوقالعاده که افزایش سرمایه را تصویب کرده.
- ۴.اظهارنامه هیأت مدیره دال بر این که کلیه سهام خریداری شده و قیمت آن دریافت شده است.
صرفاً طلبهای پولی اشخاص از شرکت قابل تبدیل به سهام است.
طلبکار ممکن است از سهامداران شرکت یا خارج از سهامداران باشد.
- ۳)انتقال سود تقسیم نشده یا اندوخته یا اضافه ارزش سهام جدید به سرمایه
- ۴)تبدیل اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام شرکت
در روش سوم مانند روش قبلی (دوم) طلب به سهام تبدیل میشود منتها در فرض سوم طلبکارها سهامداران شرکت هستند و برای تبدیل طلب به سهم موافقت همۀ طلبکاران لازم نمیباشد. تصمیمی که در مجمع عمومی فوقالعاده با اکثریت گرفته شده بر همۀ سهامداران تحمیل میشود.
وجود حق رجحان در هنگام فروش سهام جدید برای سهامداران شرکت مانع از فروش سهام به اشخاص خارج از شرکت میشود.
در فرض صدور سهام جدید طبق ماده ۱۶۶ لایحه قانونی سهامداران شرکت به نسبت سهام خود برای خرید سهام جدید حق تقدم (حق رجحان) دارند. وجود این حق مانع از آن است که سهام جدید به اشخاص خارج از شرکت فروخته شود.
حق تقدم به نسبت سهام به سهامداران موجود تعلق میگیرد مثلاً سهامداری که مالک ۱۰% سهام است در خرید ۱۰% سهام جدید حق تقدم دارد.
حق تقدم از حقوق مالی است بنابراین قابل انتقال است. انتقال آن ممکن است با قرارداد یا به صورت قهری انتقال گیرد. همۀ وارثان متوفا از حق تقدم ارث میبرند.
قراردادی معوض چیست؟
انتقال حق تقدم مالی:
- غیرمعوض
- قهری
انتقال قراردادی حق تقدم ممکن است معوض یا غیرمعوض باشد. اگر انتقال به صورت معوض صورت گیرد، عوض متعلق به انتقالدهنده است نه شرکت.
(مجمع عمومی فوق العاده میتواند حق رجحان را ممنوع یا محدود کند)
در انتقال قراردادی انتقالگیرنده حق تقدم ممکن است از سهامداران شرکت یا خارج از سهامداران باشد.
مجمع عمومی فوقالعاده میتواند انتقال حق تقدم را ممنوع یا محدود کند. هم در شرکت سهامی عام و هم در سهامی خاص.
انتقال حق تقدم مشمول حکم ماده ۴۱ (لایحه) نمیباشد که روی ماده اساسنامه شرکت سهامی عام نمیتواند انتقال سهام را منوط به موافقت هیأت مدیره یا مجمع عمومی کند. براساس مفهوم مخالف این ماده در شرکت سهامی خاص طبق اساسنامه ممکن است انتقال سهام موکول به موافقت هیأت مدیره یا مجمع عمومی بشود.
(حق تقدم حقی موقت است که مدت اعتبار آن توسط هیأت مدیره مشخص میشود.)
مدت اعتبار آن توسط هیأت مدیره تعیین میشود. طبق ماده ۱۶۶ لایحه قانونی، مهلت استفاده از حق تقدم نباید کمتر از ۲ ماه (۶۰ روز) باشد. این مهلت از روزی که برای پذیرهنویسی تعیین میشود آغاز خواهد شد.
(مدت حق تقدم نباید از ۶۰ روز یا ۲ ماه کمتر باشد و این مهلت از روزی که برای پذیرهنویسی تعیین میشود آغاز خواهد شد.)
وقتی که افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام است حق تقدم وجود ندارد.
حق تقدم قابل سلب است. تصمیمگیری راجع به این امر در صلاحیت مجمع عمومی فوقالعاده میباشد.
پیشنهاد سلب حق تقدم باید توسط هیأت مدیره (مانند افزایش سرمایه) به مجمع عمومی فوقالعاده ارائه شود. پیشنهاد ابتدا باید در اختیار بازرس شرکت قرار بگیرد. بازرس راجع به آن باید کتباً اظهارنظر کند. گزارش بازرس باید حاکی از تأیید عوامل و جهاتی باشد که درگزارش هیأت مدیره ذکر شده است. یعنی نظارت بازرس استصحابی است. (مورد دوم)
به طور کلی در ۲ مورد نظارت بازرس در شرکتهای سهامی استصحابی است که مستند هستند به ماده ۱۸۷ و تبصره ماده ۱۶۷ لایحه قانونی.
(گزارش بازرس و هیأت مدیره در جلسۀ مجمع عمومی درخصوص سلب حق تقدم واجب است.)
گزارش بازرس و هیأت مدیره در جلسۀ مجمع عمومی باید قرائت شود و الّا تصمیم این مجمع در خصوص سلب حق تقدم طبق ماده ۱۶۷ لایحه قانونی باطل است.
تنها در مورد فوق به موجب لایحه قانونی پیش از تصمیمگیری مجمع عمومی قرائت دو گزارش لازم قلمداد شده است.
سلب حق تقدم به یکی از صورتهای زیر ممکن است انجام شود:
- ۱-سلب حق تقدم از سهامداران شرکت به نفع اشخاص خارج از شرکت.
- ۲-سلب حق تقدم از سهامداران شرکت به نفع اشخاص خارج از شرکت.
- ۳-سلب حق تقدم سهامداران به نفع برخی دیگر.
در حالت سوم برای حفظ بیطرفی مجمع عمومی فوقالعاده سهام دارانی که قرار است بعد از سلب حق تقدم سهام جدید به آنها اختصاص یابد حق رأی ندارند. همچنین در تعیین نصاب رسمیت جلسه بر اکثریت تصمیمگیری در مجمع سهام آنها جزء سهام شرکت لحاظ نخواهد شد. ماده ۱۶۸ لایحه سلب حق تقدم از سهامداران به نفع عموم مجاز نیست و در هنگام نظر هیأت مدیره باید مشخص باشند.
طبق تبصره ماده ۱۶۷ سلب حق تقدم از سهامداران برای عرضۀ سهام جدید به عموم امکانپذیر نمیباشد. هیأت مدیره در زمان ارائه پیشنهاد حق سلب تقدم به مجمع عمومی فوقالعاده باید شخص یا اشخاص معینی را به مجمع معرفی کند.
شرکتهای سهامی که مکلف هستند بابت حق تقدم به سهامداران خود سندی به اسم گواهینامه حق خرید سهم تحویل دهند این گواهینامه باید حاوی مندرجات مقرر در ماده ۱۷۱ باشد. طبق تبصره این ماده گواهینامه باید به ترتیبی که برای امضاء ورقۀ سهم مقرر است، امضاء شود. بنابراین نتیجۀ گواهینامه حق خرید سهم باید حاوی ۲ امضا باشد. اشخاصی که میتوانند ورقۀ سهم یا گواهینامه حق خرید سهم را امضاء کنند. طبق ماده ۲۵ لایحه قانونی باید در اساسنامه شرکت تعیین شوند.
طبق ماده ۱۷۰ لایحه قانونی در شرکت سهامی عام گواهینامه حق خرید سهم باید با پست سفارشی برای صاحبان سهام با نام ارسال شود.
(اشخاصی که میتوانند ورقه سهم یا گواهینامه حق خرید سهم را امضا کنند باید در اساسنامه مشخص شده باشند.)
اگر صاحبان حق تقدم به صورت کامل حق خود را استفاده کنند تمام سهام جدید به سهامداران شرکت فروخته میشود و نیازی به ورود اشخاص جدید به شرکت نیست. ولی در صورتی که هیچ یک از سهامداران یا برخی از آنها حق تقدم را اعمال نکند و شرکت بخواهد افزایش سرمایه را محقق سازد، تمام یا بخشی از سهام جدید باید به اشخاص بیرون از شرکت فروخته شود. در شرکت سهامی خاص این اقدام باید بدون انتشار اعلامیه پذیرهنویسی و بدون هرگونه اقدام تبلیغاتی صورت بگیرد.
در شرکت سهامی عام برای فروش سهام جدید به اشخاص بیرونی باید عرضۀ عمومی صورت بگیرد. برای این کار طبق ماده ۲۰ قانون بازار اوراق بهادار شرکت باید ؟؟؟؟ بگیرد.
طبق ماده ۲۴ قانون فوق حتی اگر اسناد کامل باشند سازمان میتواند از صدور مجوز خودداری کند. پس از گرفتن این مجوز شرکت طبق ماده ۱۷۵ لایحه قانونی باید مجوز را همراه با مدارک زیر :
- ۱-آخرین ترازنامه و حساب سود و زیان که مجمع عادی سالانه تصویب کرده
- ۲-طرح اعلامیه پذیرهنویسی
به مرجع ثبت شرکت ها تحویل دهد تا از این مرجع مجوز انتشار اعلامیه پذیرهنویسی دریافت کند. چنانچه تا آن زمان ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت تنظیم نکرده باشد باید این موضوع در طرح اعلامیه پذیرهنویسی نوشته شود. براساس ماده ۱۷۶ نظارت ادارۀ ثبت شرکتها نسبت به اسناد تسلیمشده شکلی است. اگر اسناد منطبق با قانون باشند این اداره باید مجوز انتشار اعلامیه پذیرهنویسی صادر کند.
براساس تبصره ۱ ماده ۲۳ قانون بازار اوراق بهادار اعلامیه پذیرهنویسی باید در روزنامه کثیرالانتشار شرکت منتشر شود.
ماده ۱۷۷ لایحه قانونی انتشار اعلامیه در سه روزنامه الزامی کرده و این حکم بعد از لازمالاجرا شدن قانون بازار و اوراق بهادار نسخ شده. (ناسخ تبصره ۱ ماده ۲۳)
(۱-تادیه شدن تمام سرمایه قبلی شرکت. ۲-تصویب ضرورت افزایش سرمایه توسط هیأت مدیره شرکت. ۳-تصویب مجمع عمومی فوقالعاده. ۴-تامین سرمایه جدید)
مهلت پذیرهنویسی طبق تبصره ۲ ماده ۲۳ قانون بازار اوراق بهادار توسط سازمان تعیین میشود و حداکثر یک ماه است. این مهلت یک مرتبه و به مدت حداکثر ۱ ماه توسط سازمان قابل تمدید است.
(مهلت پذیرهنویسی حداکثر ۱ ماه است.)
حکم ماده ۱۷۸ لایحه قانونی که به موجب آن مهلت پذیره نویسی سهام جدید نباید کمتر از دو ماه باشد به طور ضمنی نسخ شده (ناسخ تبصره ۱ ماده ۲۳ قانون بازار اوراق بهادار)
ثبت افزایش سرمایه نزد مرجع ثبت شرکتها:
ثبت افزایش سرمایه مانند ثبت خود شرکت ؟؟؟ است. تا وقتی افزایش سرمایه ثبت نشده قابل استناد نمیباشد.
همچنین وجوهی که بابت افزایش سرمایه به حساب مخصوص سپرده شدهاند قابل برداشت و تأمین و توقیف نمیباشند.
در لایحه قانونی دو مهلت برای ثبت افزایش سرمایه مقرر شده است که عبارتند از ۹ ماه و یک ماه
طبق ماده ۱۸۲ اگر افزایش سرمایه در شرکت سهامی عام از طریق عرضه عمومی انجام شود افزایش سرمایه باید ظرف حداکثر ۹ ماه از تاریخ تسلیم طرح اعلامیه پذیرهنویسی به مرجع ثبت شرکتها ثبت گردد. در سایر موارد مهلت ثبت افزایش سرمایه طبق ماده ۱۶۳ یک ماه از تاریخ عملی ساختن افزایش سرمایه است.
(ثبت افزایش سرمایه مانند ثبت خود شرکت قانوناً الزامی است.)
مهلت برای ثبت افزایش سرمایه مقرر شده است. ۹ ماه و ۱ ماه.)
شرکت سهامی عام و از طریق عرضه عمومی از تاریخ تسلیم طرح اعلامیه پذیره نویسی است.
مشاوره حقوقی در خصوص ثبت شرکت سهامی عام با وکیل دادگستری
مشاوران حقوقی و وکلای ملکی با سابقه و با مهارت موسسه وکلای عدالت دارای تخصص و آگاهی های حقوقی لازم برای ارائه ی راهکار های حقوقی و بر عهده گرفتن پرونده های شما عزیزان می باشد و برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با یک تماس تلفنی، تمام پرسش های خود را بیان کنید و از ما مشاوره حقوقی تلفنی دریافت نمایید.